Ժամանակակից մարդն ամեն օր ահռելի քանակությամբ շաքար է օգտագործում՝ առանց նույնիսկ դրա մասին իմանալու։ Այս «անվնաս» թվացող բաղադրիչը լուրջ վնաս է հասցնում առանցքային օրգաններից մեկին՝ լյարդին։
Մասնագետների կարծիքով՝ շաքարի ավելցուկը մեր երկրում տարածված ոչ ալկոհոլային ճարպային լյարդի հիվանդության առաջացման հիմնական գործոնն է։
Խորհրդատու սննդաբան Ալեքսեյ Կաբանովը զգուշացնում է, որ շաքարը կարող է ավելի վնասակար ազդեցություն ունենալ լյարդի վրա, քան նույնիսկ ալկոհոլը։ Պատճառը ֆրուկտոզայի բարձր պարունակության մեջ է, որն ակտիվորեն մետաբոլիզացվում է լյարդում՝ հանգեցնելով այս օրգանում ճարպի կուտակմանը։
Բացի ճարպային դեգեներացիայից, շաքարը խթանում է օքսիդատիվ սթրեսը՝ առաջացնելով բորբոքում և վնաս լյարդի բջիջներին: Այն նաև նպաստում է ինսուլինային դիմադրության և լիպոգենեզի զարգացմանը՝ նոր ճարպային բջիջների սինթեզին։ Այս մեխանիզմների համակցումն ընկած է լյարդի ոչ ալկոհոլային ճարպային հիվանդության զարգացման հիմքում, որը կարող է անցնել ավելի ծանր հիվանդությունների՝ ստեատոհեպատիտի և ցիռոզի:
Այնուամենայնիվ, լյարդի ոչ ալկոհոլային ճարպային հիվանդությունը վաղ փուլերում հաճախ ասիմպտոմատիկ է լինում, ինչը հատկապես նենգ է դարձնում: Այդ իսկ պատճառով Կաբանովը շաքարն անվանում է այս կենսական օրգանի առողջության համար ամենավտանգավոր նյութերից մեկը։
«Լրացուցիչ» շաքարի հիմնական աղբյուրներն են քաղցր գազավորված ըմպելիքները, հյութերը և էներգետիկ ըմպելիքները: Նույնիսկ մեկ բաժակ գազավորված ըմպելիքը կարող է ապահովել ձեր ամենօրյա շաքարի ընդունումը:
Այնուամենայնիվ, շաքարավազը միայն ակնհայտորեն «քաղցր» մթերքների մեջ չէ: Այն շատ է հրուշակեղենի, պատրաստի նախաճաշերի և խորտիկների, սոուսների և համեմունքների, կաթնամթերքի, հացաբուլկեղենի և ալկոհոլային խմիչքների մեջ: Հաճախ այդ մթերքները քողարկում են շաքարի բարձր պարունակությունը՝ վտանգելով լյարդի առողջությանը։
Առողջության ճանապարհը
Շաքարի ավելցուկի հետ կապված լյարդի հիվանդությունների զարգացումը կանխելու և նույնիսկ հակադարձելու համար սննդաբանը խորհուրդ է տալիս՝
Ձեր սննդակարգից բացառեք քաղցր գազավորված ըմպելիքները, հյութերը և էներգետիկ ըմպելիքները;
Սահմանափակեք շաքարավազի, մեղրի, օշարակների, ջեմի, հրուշակեղենի օգտագործումը;
Նախապատվությունը տվեք առանց քաղցր ըմպելիքներին, թարմ մրգերին և հատապտուղներին;
Հավասարակշռեք ձեր սննդակարգը դեպի ամբողջական, ցածր վերամշակված սնունդ, ցածր գլիկեմիկ ինդեքսով;
Վերահսկեք ձեր ածխաջրերի ընդհանուր ընդունումը, հատկապես զտված ածխաջրերը։
Ինտեգրված մոտեցումը, ներառյալ շաքարի ընդունման նվազեցումը, սննդակարգի փոփոխությունը և, անհրաժեշտության դեպքում, դեղորայքային թերապիան, կօգնի արդյունավետորեն կանխել ու նույնիսկ հակադարձել լյարդի հիվանդության զարգացումը:
Շաքարի թաքնված աղբյուրների իրազեկումը և առողջ ապրելակերպին նվիրվածությունը կարևոր քայլեր են այս կենսական օրգանի ֆունկցիոնալությունը պահպանելու համար: Ժամանակն է լրջորեն մտածել ձեր սննդակարգի մասին և վերահսկել ձեր լյարդի առողջությունը: